De Bijenkorf in Utrecht 1987 in “La Vie”
Het ontwerp van de Bijenkorf Utrecht door architect Holzbauer 1976
Schetstekening van La Vie in Utrecht 1987
De eerste erfpachtovereenkomst tussen de gemeente Utrecht en KBB dateerde van 8 maart 1974. KBB verplichtte zich daarbij om een warenhuis te openen aan de Lange Viestraat per 1 juni 1980. De Oostenrijkse architect Wilhelm Holzbauer kreeg de opdracht een complete Bijenkorf van 10.000 m2 te ontwerpen. Door de verslechterde resultaat ontwikkelingen binnen de Bijenkorf en de noodzakelijke herstructureingsprogramma’s wist KBB in overeenstemming met de gemeente door middel van een nieuwe raamovereenkomst de bouwplichtrealisatie met twee jaar te verschuiven. De Bijenkorf moest per juni 1982 gereed zijn. Eind 1979 meende KBB dat er zodanige veranderingen in de omstandigheden waren dat het concern niet langer gehouden kon worden aan deze verplichting. Via een procedure bij het Hof in Amsterdam op 17 januari 1980 diende de centrale vraag in het geding: “ of en zo ja in hoeverre KBB gebonden was aan de op 7 januari 1977 tussen partijen overeengekomen raamovereenkomst tot bouw van een warenhuis met als openingsdatum juni 1980. Later verschoven in de tweede raamovereenkomst naar juni 1982” KBB was van mening dat na 1977 wijziging van omstandigheden hadden voorgedaan waarvan nakoming van haar verplichting niet te vergen was. De omstandigheden waarop gedoeld werden waren van macro economische aard, financieel economische en planologische. Zo betoogde KBB dat bij een investering van 100 mln gulden over de eerste vijf jaar een cumulatief verlies van 30 mln. gulden zou worden geleden. Welk verlies na 10 jaar nog niet zou zijn ingehaald.
Ook dat een algemeen belang gediend zou zijn bij niet nakoming van de overeenkomst werd door de rechter afgewezen. De rechter wees vrijwel alle bezwaren zijdens KBB af. Kortom de bouwplicht bleef volledig overeind. Wel bestond de vrijheid de invulling van het “warenhuis” anders gestalte te geven dan volledig door de ene partij zijnde Bijenkorf. Deze ruimte werd dan ook benut door de latere samenwerking van KBB met MAB projectontwikkelaar uit Den Haag de heren Meijer en van Zijl.
Samenwerking met MAB
Nadat KBB het proces met de gemeente had verloren namen Wim van Zijl en Steef Bakker van de MAB contact op met Albert Heijns van KBB die verantwoordelijk was voor de winkelontwikkelingen van het concern. Zij stelden voor om voor eigen rekening en risico van MAB een nieuw winkelcentrum te ontwikkelen in de Lange Viestraat onder de conditie dat de Bijenkorf minimaal 3500 m2 verkoopvloer zou invullen met een huurcontract van 10 jaar. De heer Meijer de eigenaar van MAB was daarbij bereid persoonlijk garant te staan voor de totale financiering van het project omdat nog geen pensioenfonds of andere financier was gezocht. Albert Heijns overlegde met de Bijenkorf directie, die toonde zich meteen enthousiast ook al was de ervaring vanuit Arnhem met kleinere concepten niet onverdeeld positief. Maar Utrecht stond bekend vanuit de HEMA ervaring als een stad met een sterke koperspotentie. Albert Heijns verzorgde ook een introductie voor Ton Meijer bij Ivar Samrèn. De MAB ging aan de slag met het ontwerpen van een gebouw in samenwerking met architecten Lucas & Ellerman. Zij dienden bij de gemeente achtereenvolgens in 1981 een bouwplan in, dat in 1982 herzien werd. In de tweede helft van 1982 werd bekend dat een financier voor het project gevonden werd. Het was het Pensioenfonds voor de Grafische bedrijven. Nu kon ook een definitieve overeenkomst met de 5 partijen worden opgesteld. Tijdens een bijeenkomst van de advocaten van de partijen: gemeente Utrecht, KBB, de Bijenkorf, MAB en het pensioenfonds Grafische Bedrijven bereikten diep in de nacht de 8 advocaten een definitieve overeenkomst. In 1982 werd vanuit de Bijenkorf Jan Mulder aangewezen als projectleider. Zijn taak was drieledig, nl: 1.Het intern opstarten van het project in de Bijenkorf om een formule te ontwikkelen van om en nabij de 3500 m2 verkoopvloer. 2. Zorgen voor de coördinatie tussen de Bijenkorf en MAB. 3. De vertegenwoordiging van de Bijenkorf in contacten met de gemeente Utrecht. In het begin was dit voor hem een ondankbare taak, omdat de voorbereidingen midden in het Herstelplan KBB vielen en de hele organisatie daar zijn aandacht op richtte om als bedrijf te overleven. Dus niemand zijn hoofd stond naar de ontwikkeling van een nieuw filiaal. Vanuit de directie werd John van Nuenen (CFO van de Bijenkorf) aangewezen het proces te bevorderen en te stimuleren. De inkoop toonde zich niet erg bereid om formules te ontwikkelen op veel beperktere vierkante meters als in de andere filialen. Uiteindelijk werd aan Bart Spoorenberg gevraagd een totaalconcept te ontwikkelen op maximaal 3500 m2. Hij kwam na een korte tijd met een oplossing die door de directie werd omarmd.
In 20 jaar van compactstore in een winkelcentrum naar flagshipstore op premium experience niveau
De Bijenkorf Utrecht bij de opening in 1987.
De cosmetica afdeling, 1987.
De woonetage, 1987
Koffieshop in de kelder, 1987.
23 maart 1987 de opening van winkelcentrum "La Vie"
De door MAB in samenwerking met architect Bartok ontwikkelde plannen voor de binnenkant van het nieuwe gebouw werden zeer kritisch ontvangen. De stijl, materialen en de oplossing van het hoofdtraffic-systeem met de ligging van de roltrappen stuitte op sterke bezwaren. De Bijenkorf stelde voor om met een andere inrichting adviseur te werken en kwam met Rodney Fitch uit Engeland op de proppen. De heer Meijer aanvaardde de kritiek en ging akkoord met de nieuwe interieur architect. Fitch & Cie kwam met de ontwerpers Nigel Stone en Carlos Virgile. Zij hadden zowel ervaring in het ontwerpen van boetieks, restaurants als winkelcentra. De rol van de Bijenkorf in het winkelcentrum was het vervullen van het “anker” voor alle andere retailers in “La Vie” zoals het centrum ging heten. Allereerst moest het totaal concept van het winkelcentrum worden uitgewerkt. Omdat de kwaliteitswinkels in het oude centrum van Utrecht erg verspreid lagen bestond het bestaansrecht van La Vie “ in de aantrekkelijke ambiance van een overzichtelijk, compact en compleet centrum, gekoppeld aan de kwaliteit van het winkelbestand. Goede bereikbaarheid werd gerealiseerd door een parkeergarage in het gebouw voor 325 auto’s. Op ruim 9000 m2 verspreid over 3 winkellagen onderling verbonden door roltrappen en liften kwam een bundeling van kwaliteitszaken rond de vestiging van de Bijenkorf, die 4000 m2 voor zijn rekening nam.
De winkels in het souterrain waren gericht op “alles voor het huis”, zowel op het gebied van huishoudelijkeinrichting, huishoudtextiel, als op het gebied van delicatessen. De Bijenkorf richtte zich daarbij op woonaccessoires, linnengoed en glas en porselein (870 m2). De foodsector werd verzorgd door een selectie van van in levensmiddelen en delicatessen gespecialiseerde winkeliers, die zich zowel richten op het “thuis” als het “uit eten ( 1430 m2). Op de parterre zijn mode en cosmetica samengebracht. De Bijenkorf presenteert zich hier met een grote afdeling damesmode (750 m2) en met cosmetica, mode accessoires en schoenen (700 m2). Het omringende bestand bestond uit hoogwaardige dames- en herenmode zaken. Ook onder- en nachtmode waren goed vertegenwoordigd. Op de eerste etage werd de modegerichte aanpak doorgezet. De Bijenkorf richtte zich op heren- en kindermode en een gevarieerd aanbod van boeken, grammofoonplaten, sportmode en een koffieshop. De overige winkels op deze etage zorgden voor gemengd aanbod van vooral mode en vrijetijd gerichte producten, die in het bijzonder voor mannen aantrekkelijk waren.
De invulling door andere winkeliers lag primair op het bordje van MAB. Zij keken naar het assortiment van de winkelier, hun omgang met klanten, hun inpak- en afreken systemen. Kortom er werd veel gedetailleerder gekeken naar alle facetten van de marketing- mix vooraleer er een definitief groenlicht voor de kandidaat kwam.
Stapsgewijze uitbreiding van de verkoopvloer door overname huurcontracten van andere winkeliers.
Vanaf de opening in 1987 presteerde de Bijenkorf Utrecht goed en groeide de belangstelling de verkoopvloer te vergroten. Dit kon echter alleen gerealiseerd worden doordat andere huurders hun huurcontact opzegden. Dit gebeurde met enige regelmaat en zo kon de Bijenkorf haar oppervlakten op de verschillende etages uitbreiden. In 2010 beschikte de Bijenkorf over in totaal 9000 m2 verkoopvloer.
De Bijenkorf Utrecht vergroot tot flagship-niveau van 2016 tot 2018
Vanaf 2016 heeft een grote renovatie van het winkelcentrum La Vie plaatsgevonden. De Bijenkorf heeft de volledige meters verkoopvloer overgenomen en groeit nu naar 15.000 m2 verkoopvloer. De architecten zijn: Mattijs Rijnboutt, Kees Rijnboutt en Richard Koek ( als stedenbouwkundige)
Het gebouw had veel in- en uitspringende geveldelen en was oorspronkelijk ontworpen als winkelcentrum. Met name de erkers op de eerste verdieping zorgden voor veel schaduw op de etalages van de begane grond. In het ontwerp heeft het gebouw een rechte rooilijn gekregen met een volledig verglaasde gevel waardoor de Bijenkorf zichzelf kan etaleren op de begane grond, eerste en tweede verdieping. In de St. Jacobsstraat wordt het gebouw uitgebreid met een inpandige laad- en loshof en extra kantoorvolume. Uiteindelijk zal de brug over de St. Jacobsstraat gesloopt worden waardoor deze straat beter zichtbaar wordt vanuit het centrum. Ook zorgt deze uitbreiding voor een duidelijker profiel van de St. Jacobsstraat. Het gebouw wordt uitgebreid in het binnengebied, deze verbouwingswerkzaamheden zijn niet zichtbaar vanaf de straat. De tweede verdieping - voorheen kantoorruimten met uitzicht op een groot dakvlak, zal straks een winkelverdieping van de Bijenkorf zijn. Bovenop het nieuwe dak van de tweede verdieping komt een daktuin waarop de kantoorgebruikers uitzicht krijgen.
De inrichting van de verkoopvloer wordt volledig vernieuwd tot het gewenste premium experience niveau. Op de tweede etage bevinden zich een groot restaurant “The Kitchen”, een wijnboutique, de afdelingen koken/tafelen, active-wear en kindermode en de click & collect balie.
In de kelder wordt de herenmode nieuw gevestigd. Op de parterre komt de vergrote cosmetica en de modeaccessoires . Op de eerste de damesmodewereld met de lingerie.
Vernieuwbouw de Bijenkorf Utrecht 2018
The Kitchen in Utrecht het nieuwe restaurant 2017